Homily of the Episcopal Ordination of Msgr. Bruno Varriano
Is 61:1-3; 1 Pet 5:1-4; Mt 20:25-28
Dear Brothers and Sisters,
May the Lord give you peace!
(opening greetings)
We gather in this special place for an equally special event: the consecration of a Latin bishop, at the service of the island of Cyprus. The last resident Latin bishop on the island died exactly 340 years ago. What we are witnessing today is a historic moment for our Church, for the Latin Patriarchate, but I would also say for everyone. A moment of celebration, a beautiful moment for the Church, which I hope will help us strengthen our sense of community and unity.
That said, we are not here to celebrate the restoration of ancient glory, which is not the intention of this celebration. Indeed, we must never forget our history, but we are not here to celebrate it, nor are we here to rebuild palaces or fortresses of any kind, neither are we here to express positions of power or glory. We are and remain a small Catholic Church, embedded in a larger religious context, particularly that of the Greek Orthodox world, with which we intend to cooperate in a spirit of harmony and respect, and for whose benevolence we are always grateful. We truly admire the spirit of communion and cooperation among the various religious realities in Cyprus, particularly with our Maronite brothers, but also with all other religious realities, whose presence here, and today in this celebration testifies to the beautiful relationship that exists between us.
The decision to appoint a Latin Bishop to Cyprus was not taken with the spirit of restoration but of service and this is the spirit that should accompany you, dear Father Bruno. It will be the spirit of service that will guide your ministry.
The Gospel you have chosen indicates this clearly and plainly: “But it shall not be so among you. Rather, whoever wishes to be great among you shall be your servant; whoever wishes to be first among you shall be your slave. Just so, the Son of Man did not come to be served but to serve and to give His life as a ransom for many” (Mt 20:26-28).
For the past years, new pastoral challenges have arisen on the Island of Cyprus, as well as in the life of the diocese in general. This calls on an increasingly solid ecclesial presence and requires a different and more courageous pastoral service, extended to all the faithful scattered throughout our territory, who are often placed into very vulnerable social situations. Here, as throughout the Latin Patriachate territory, the community is increasingly plural, composed of faithful people from different cultures and languages. The social and political situations are increasingly complex. All
of this requires a new sort of focus, a dedicated service, as well as sincere and attentive listening. Meanwhile, our local faithful, who have been attending our churches for generations, should not be neglected.
In a nutshell, like the various other realities of our diocese of the Latin Patriarchate, the Catholic Church in Cyprus must come to terms with the deep wounds created by political conflicts, which seem to be unescapable, with the arrival of new faithful from all over the world, with social hardships of all kinds.
You are being asked to put yourself at the service of this church, dear Father Bruno. There will be nothing grand and striking and you will not find any expression of power in this your service. In fact, you will often feel powerless in the face of the many questions that you will receive. But this, too, is important and necessary. It will help you learn to surrender everything to God, in prayer, in the humility of service, in knowing how to ask for help, in creating partners in ministry, especially priests, in entrusting yourself to others, just as they are, without expecting them to be as you want them to be. This is the only way to entrust your life to God.
You must not fall into the temptation of wanting to solve all the problems that come your way, be they social or otherwise. You certainly cannot fail to listen to, and support those living in poverty. But remember what Jesus told us: “The poor you will always have with you; but you will not always have me” (Mt 26:11). Your first concern is to be a neighbor to all (cf. Lk 10:36), to support the needs of all, as best as possible, but knowing that your first task is to be the image of the Good Shepherd, to bring everyone back to meet the Risen One, the true and only Good Shepherd. You will have to remind our communities scattered around the island, that the heart of Christian life is Christ and nothing else. The first, and I would say only pastoral plan you will have to present is to testify that meeting Christ is the most beautiful thing that can happen to a person, and that a Christian community draws its life from the Eucharist before any other activity. Everything else will be given in addition. You loved your previous service as Franciscan guardian of the Shrine in Nazareth, guardian of the mystery of the incarnation. Now your service will continue in another way, doing everything possible to make the life of Christ incarnate in the life of our communities.
The way to do this is precisely what has just been proclaimed in the Gospel: by serving, by making yourself a servant, by loving freely, without demanding anything. Give your life daily to the flock entrusted to you, “Do not lord it over those assigned to you, but be examples to the flock” (1 Pet. 5:3).
Dear Father Bruno, you have chosen the “Gospel of service”, which takes us back to another dear place to all, and especially to the Franciscans: The Cenacle, the Upper Room. It is there that Jesus Himself performs the act of service as a faithful servant, washing the feet of His disciples, even those who would later betray Him.
The Upper Room is not only a nostalgic place dear to us, but it is also a dimension, a place of the spirit to which we overwhelmingly feel the need to return. There, the Eucharist and the priesthood were born, it is there that Love celebrated its victory, and where the Spirit ignited the heart of the Church with passion.
We are living through one of the most difficult times in our history, not only at a local level. It really feels like we are living inside a long interminable night. Everything is changing and we feel
disoriented at times. The model of society, and the model of the Church, are fast disappearing, and the prospects for the future to come are still too weak. We, the Church, are asked to decide what to do, where to stand, how to respond and we cannot decide without looking to Christ. For we may decide, like the apostles at Gethsemane, to sleep, waiting for the night to pass, or to fight with Peter’s sword so that nothing will change, or to betray, that is, to prefer today’s cynical gain to the hope of a promise of newness.
However, Jesus takes another decision. He challenges the worst night of His life with greater love, by giving Himself completely, through the water poured on the disciples’ feet, in the signs of the bread broken and the wine offered, in His self-sacrifice on the Cross. To go through the night loving more, to go through pain and death believing more: this is Christ’s decision. May this be your decision too dear Father Bruno. Only love can truly change the world and make life flourish in the world, not a generic love, but the love shown by Christ in the Gospel, on the Cross. You and we are asked to take this leap of faith, hope, and love, which is not a leap into a vacuum, but into God and His Word that promises resurrection.
Finally, your ministry must also be of government. Governing is also a way of serving. Hence, do not confuse the love that must guide you with simple friendship. Your knowledge of loving, forgiving and listening involves knowing how to generate faith and life in the Church. You will have to learn to instruct priests and the faithful to grow and become solid adults in the Church, teaching them to pray, and to scrutinize the Word of God. You will also have to learn to correct mistakes, to call to obedience, to know how to say the necessary “yes” and “no”, and, above all, to teach forgiveness, forgiving. The love of God is above all forgiveness received.
May the priests, the faithful, and the people you meet, see in you someone who helps them to look upward. Help them to see their own reality of life, not only from a stance of pain and suffering but with a gaze that includes the presence of God and the Church. For your voice will be the voice of the Church and your face will be the face of the Church. May, then, the portion of the Church entrusted to you, have the voice and the face of those who first experienced God’s forgiveness and love, who want everyone to experience it.
Take courage, you are not alone.
All of Cyprus is celebrating around you, and all of us, together with you, thank God for this moment of grace.
We entrust this new service of yours, which today acquires a new dimension, to the intercession of the Virgin of Nazareth. May your ‘yes’, united with that of the Virgin, make the joy of service to God and the world, flourish in the hearts of the faithful of Cyprus!
Amen.
Nicosia, March 16, 2024
†Pierbattista Card. Pizzaballa
Latin Patriarch of Jerusalem
_______________________________________________________________________________________
Χειροτονία Mons. Bruno Varriano
Λευκωσία, 16 Μαρτίου 2024
Iσ 61, 1-3; 1Πτ 5, 1-4; Mτθ 20, 25-28
Ομιλία
Αγαπητά εν Χριστώ Αδέλφια,
ο Κύριος να σας δίνει ειρήνη!
(αρχικοί χαιρετισμοί)
Βρισκόμαστε στο συγκεκριμένο αυτό χώρο για ένα εξίσου ιδιαίτερο γεγονός, την αφιέρωση ενός Λατίνου επισκόπου, στην υπηρεσία του νησιού της Κύπρου. Ο τελευταίος Λατίνος επίσκοπος που διέμενε στο νησί αυτό πέθανε πριν ακριβώς 340 χρόνια. Αυτό που βιώνουμε σήμερα, λοιπόν, είναι μια στιγμή που μπορούμε να την προσδιορίσουμε ως ιστορική, για την Εκκλησία μας, για το Λατινικό Πατριαρχείο, αλλά θα έλεγα και για όλους τους πιστούς. Μια στιγμή γιορτής, μια όμορφη στιγμή της Εκκλησίας, που ελπίζω να μας βοηθήσει όλους να ενισχύσουμε το αίσθημα της κοινότητας και της ενότητας.
Δεν είμαστε εδώ, ωστόσο, για να γιορτάσουμε την αποκατάσταση μιας αρχαίας δόξας. Δεν είναι αυτή η πρόθεση αυτής της γιορτής. Είναι αλήθεια ότι δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την ιστορία μας, αλλά δεν είμαστε εδώ για να τη γιορτάσουμε, ούτε για να ξαναχτίσουμε παλάτια και φρούρια. Δεν είμαστε εδώ για να αναζητήσουμε θέσεις εξουσίας ή δόξας. Είμαστε και παραμένουμε μια μικρή πραγματικότητα της Καθολικής Εκκλησίας, που έχει εισαχθεί σε ένα ευρύτερο θρησκευτικό πλαίσιο, ειδικά Ελληνορθόδοξο και όχι μόνον, με το οποίο σκοπεύουμε να συνεργαστούμε με πνεύμα αρμονίας και σεβασμού, και για την καλοσύνη του οποίου είμαστε πάντα ευγνώμονες. Είμαστε αντικείμενο θαυμασμού για το πνεύμα της κοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών οντοτήτων της Κύπρου, ιδιαιτέρως με τους αδελφούς μας Μαρωνίτες, αλλά και με όλες τις άλλες οντότητες, των οποίων η παρουσία σήμερα εδώ σε αυτή τη γιορτή είναι απτή μαρτυρία.
Η απόφαση να υπάρχει ένας Λατίνος επίσκοπος στην Κύπρο, και το πνεύμα που θα πρέπει να σε συνοδεύει, αγαπητέ Πάτερ Μπρούνο δεν θα είναι εκείνο της αποκατάστασης αλλά της υπηρεσίας.
Το Ευαγγέλιο που έχεις διαλέξει το αποδεικνύει καθαρά και πέραν κάθε αμφιβολίας: "Μεταξύ σας δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσα σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος ανάμεσά σας, πρέπει να γίνει δούλος σας. Όπως ο Υιός του Ανθρώπου, δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει, και να προσφέρει τη ζωή του ως λύτρο για πολλούς" (Mτθ 20,26-28).
Οι νέες ποιμαντικές προκλήσεις που εδώ και μερικά χρόνια κατεύθυναν και τη ζωή της Κύπρου απαιτούν μια όλο και πιο σταθερή εκκλησιαστική παρουσία και μια πιο τολμηρή ποιμαντική υπηρεσία που να επεκταθεί σε όλους τους πιστούς μας, διάσπαρτους σε όλο το νησί, που συχνά βρίσκονται σε πολύ εύθραυστες κοινωνικές καταστάσεις. Και εδώ όπως και σε ολόκληρο το έδαφος της συγκεκριμένης επισκοπικής περιφέρειας, η κοινότητα αποτελείται όλο και περισσότερο από πιστούς που προέρχονται από διάφορους πολιτισμούς και γλώσσες. Οι κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις είναι όλο και πιο περίπλοκες και όλα αυτά απαιτούν περισσότερη προσοχή, αφοσιωμένη υπηρεσία και ειλικρινή ακρόαση.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να παραμελούμε τους αυτόχθονες πιστούς μας, οι οποίοι για γενιές ολόκληρες εκκλησιάζονται στους ναούς μας.
Με λίγα λόγια, η Καθολική Εκκλησία της Κύπρου, όπως και οι άλλες διάφορες πραγματικότητες της επισκοπής μας, του Λατινικού Πατριαρχείου, έχει να αντιμετωπίσει τις βαθιές πληγές που δημιουργούνται από τις πολιτικές συγκρούσεις που φαίνεται να μην έχουν διέξοδο, με την άφιξη των νέων πιστών απ’ όλα τα μέρη του κόσμου, με κάθε είδους κοινωνικά προβλήματα. Είναι σ’ αυτή την εκκλησία, αγαπητέ Πάτερ Μπρούνο που είσαι καλεσμένος να υπηρετήσεις. Επομένως δεν θα υπάρξει τίποτα σπουδαίο και εντυπωσιακό. Δεν θα βρεις καμία έκφραση δύναμης. Στην πραγματικότητα, όταν θα αντιμετωπίζεις τις πολλές προκλήσεις, θα αισθάνεσαι συχνά αβοήθητος. Και αυτό είναι επίσης σημαντικό και απαραίτητο. Έτσι, θα μάθεις να προσφέρεις τα πάντα στα χέρια του Θεού με την προσευχή και την ταπεινή εξυπηρέτηση. Θα μάθεις να ζητάς βοήθεια, να δημιουργείς συνεργάτες, να έχεις εμπιστοσύνη στους άλλους, να τους δέχεσαι όπως αυτοί είναι, χωρίς να απαιτάς να είναι όπως εσύ τους θέλεις. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εμπιστευτείς τη ζωή σου στον Θεό.
Δεν πρέπει να πέσεις στον πειρασμό να θέλεις να λύσεις όλα τα προβλήματα που θα έρθουν κοντά σου, είτε κοινωνικά είτε όχι. Σίγουρα δεν μπορείς να μην ακούσεις και να μην υποστηρίξεις εκείνους που ζουν στη φτώχεια. Αλλά να θυμάσαι τι μας είπε ο Ιησούς: "όσο για τους φτωχούς, αυτούς πάντοτε θα τους έχετε μαζί σας, εμένα όμως δεν θα με έχετε πάντοτε." (Mτθ 26,11). Η πρώτη σου έννοια είναι να τους πλησιάσεις όλους (cf. Λκ 10,36), να υποστηρίξεις τις ανάγκες όλων, όσο το δυνατόν περισσότερο. Μην ξεχνάς ότι το πρώτο σου καθήκον είναι η εικόνα του Καλού Ποιμένα, δηλαδή να βοηθήσεις όλους να συναντήσουν τον Αναστημένο Χριστό, τον αληθινό και μοναδικό Καλό Ποιμένα. Πρέπει να υπενθυμίζεις στις κοινότητές μας, που είναι διάσπαρτες σε όλο το νησί, ότι η καρδιά της χριστιανικής ζωής είναι ο Χριστός και τίποτε άλλο. Το πρώτο και θα έλεγα το μοναδικό ποιμαντικό σχέδιο που θα πρέπει να παρουσιάσεις στους πιστούς είναι η μαρτυρία ότι η συνάντηση με τον Χριστό είναι το πιο ωραίο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο και ότι μια Χριστιανική κοινότητα αντλεί την ζωή από την Θεία Ευχαριστία, πριν από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Όλα τα άλλα θα δοθούν επιπλέον.
Αγάπησες την προηγούμενη υπηρεσία σου ως ηγούμενος του ιερού Ναού της Ναζαρέτ, και σαν φύλακας του μυστηρίου της ενσάρκωσης του Ιησού. Τώρα, αυτή η υπηρεσία σου θα συνεχιστεί με έναν άλλο τρόπο, κάνοντας ό, τι είναι δυνατόν για να ενσαρκωθεί η ζωή του Χριστού στην ζωή των κοινοτήτων μας, και ο τρόπος για να τα κάνεις όλα αυτά είναι ακριβώς όσα μας διακήρυξε μόλις τώρα το Ευαγγέλιο: υπηρετώντας σαν ένας δούλος που αγαπά αφιλοκερδώς, χωρίς να περιμένει ανταπόδοση. Δώσε τη ζωή σου μέρα με τη μέρα στο ποίμνιο που σου έχει ανατεθεί, όπως ο Απόστολος Πέτρος λέει: "μην καταδυναστεύετε αυτούς που ποιμαίνετε, αλλά να είστε υπόδειγμα στο ποίμνιό σας" (1 Πτ 5,3).
Το "Ευαγγέλιο της υπηρεσίας" που έχεις διαλέξει, αγαπητέ Πάτερ Μπρούνο, μας φέρνει πίσω σε ένα άλλο μέρος αγαπητό σε όλους, και ιδιαίτερα στους Φραγκισκανούς Πατέρες, εκεί όπου ο ίδιος ο Ιησούς μας δίνει το παράδειγμα ταπείνωσης και υπηρεσίας, πλένοντας τα πόδια των μαθητών του, ακόμη και εκείνων που τον πρόδωσαν.
Το Ανώγειο δεν είναι μόνο νοσταλγία για έναν τόπο τόσο αγαπητό σε μας, αλλά είναι επίσης μια διάσταση, ένας χώρος του πνεύματος, όπου νοιώθεις την ανάγκη να επιστρέψεις. Εκεί ιδρύθηκε η Ευχαριστία, η ιεροσύνη, ο τόπος όπου η αγάπη γιόρτασε τη νίκη της και το Πνεύμα γέμισε με πάθος την καρδιά της Εκκλησίας.
Βιώνουμε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία μας που δεν είναι μόνο τοπικές. Φαίνεται σαν να ζούμε σε μια ατελείωτη νύχτα. Όλα αλλάζουν και κατά καιρούς νιώθουμε αποπροσανατολισμένοι. Ένα πρότυπο κοινωνίας, αλλά και ένα πρότυπο Εκκλησίας, οδοιπορεί γρήγορα προς τη δύση του και οι προοπτικές για το μέλλον είναι ακόμη πολύ αδύναμες. Και εμείς, σαν Εκκλησία, καλούμαστε να αποφασίσουμε τι να κάνουμε, πού να μείνουμε, πώς να απαντήσουμε. Και δεν μπορούμε να αποφασίσουμε χωρίς να κοιτάξουμε τον Χριστό. Θα μπορούσαμε στην πραγματικότητα να αποφασίσουμε - όπως οι απόστολοι στη Γεθσημανή - να κοιμηθούμε, να περιμένουμε να περάσει η νύχτα ή να πολεμήσουμε με το σπαθί του Πέτρου για να μην αλλάξει τίποτε, ή να προδώσουμε, δηλαδή να προτιμήσουμε το κυνικό κέρδος του σήμερα, παρά την ελπίδα μιας καινοτόμου υπόσχεσης.
Ο Ιησούς, όμως, έχει άλλη πρόθεση, προκαλώντας τη χειρότερη νύχτα της ζωής του με μια μεγαλύτερη αγάπη, προσφέροντας ολοκληρωτικά τον εαυτό του στο νερό που χύνεται στα πόδια των μαθητών, στα σημάδια του μοιρασμένου ψωμιού και του προσφερόμενου κρασιού, στη θυσία του εαυτού του επάνω στο Σταυρό. Πέρασε τη νύχτα αγαπώντας περισσότερο, και ξεπέρασε τον πόνο και τον θάνατο πιστεύοντας περισσότερο: αυτή είναι η απόφαση του Χριστού. Είθε αυτή να είναι και η δική σου απόφαση, αγαπητέ πάτερ Μπρούνο. Μόνο η αγάπη μπορεί να αλλάξει πραγματικά και να κάνει τη ζωή του κόσμου να αναπτυχθεί. Όχι μια οποιαδήποτε αγάπη, αλλά αυτή που μας υποδεικνύει ο Χριστός στο Ευαγγέλιο. Σου ζητείται όπως και σε εμάς να κάνουμε αυτό το άλμα πίστης, ελπίδας και αγάπης, που δεν είναι άλμα στο κενό, αλλά στον Θεό και στον Λόγο Του που υπόσχεται ανάσταση.
Η υπηρεσία σου, τέλος, πρέπει να είναι και διακυβερνητική. Η διοίκηση είναι επίσης ένας τρόπος υπηρεσίας. Μην μπερδεύεις, λοιπόν, την αγάπη που πρέπει να σε καθοδηγεί, με την απλή φιλία. Η γνώση σου για την αγάπη, τη συγχώρεση και την ακρόαση περιλαμβάνει το να γνωρίζεις πώς να δημιουργείς, πρώτα απ' όλα, την πίστη, αλλά και τη ζωή της Εκκλησίας. Θα πρέπει να μάθεις να εκπαιδεύεις τους ιερείς και τους πιστούς να προοδεύουν και να γίνονται ώριμοι ενήλικες στην Εκκλησία, διδάσκοντάς τους να προσεύχονται και να εμβαθύνουν τον Λόγο του Θεού. Αλλά θα πρέπει επίσης να μάθεις να διορθώνεις λάθη, να καλείς σε υπακοή, να ξέρεις πώς να πεις το απαραίτητο "ναι" και "όχι", και - πάνω απ' όλα - να διδάσκεις συγχώρεση, συγχωρώντας. Η αγάπη του Θεού είναι πάνω από όλα η συγχώρεση που λαμβάνεται.
Είθε οι ιερείς, οι πιστοί, ο κόσμος που συναντάς, να βλέπουν μέσα σου κάποιον που θα τους βοηθά να στρέφουν το βλέμμα προς τα πάνω. Βοήθα να δει κάποιος την πραγματικότητα της δικής του ζωής, όχι μόνο μέσα από τον πόνο και τη δυστυχία, αλλά έχοντας ένα βλέμμα που αντανακλά την παρουσία του Θεού και της Εκκλησίας. Η φωνή σου θα είναι η φωνή της Εκκλησίας και το πρόσωπό σου θα είναι το πρόσωπο της Εκκλησίας. Είθε, λοιπόν, η Εκκλησία της Κύπρου που σου εμπιστεύθηκε να έχει τη φωνή και το πρόσωπο εκείνων που για πρώτη φορά έζησαν τη συγχώρεση και την αγάπη, που ο ίδιος ο Θεός επιθυμεί να βιώσουν όλοι.
Θάρρος, λοιπόν. Δεν είσαι μόνος.
Όλη η Κύπρος χαίρεται και όλοι εμείς μαζί σου, ευχαριστούμε τον Θεό για αυτή τη στιγμή χάριτος.
Ας εμπιστευθούμε στη μεσολάβηση της Παναγίας της Ναζαρέτ τη νέα υπηρεσία σου που σήμερα αποκτά ένα νέο πρόσωπο. Είθε το "ναι" σου μαζί με αυτό της Παναγίας να κάνουν τη χαρά της υπηρεσίας του Θεού και του κόσμου να ανθίσει στις καρδιές των Κυπρίων! Αμήν.
